Potonuli nacistički brodovi tokom Drugog svetskog rata, vade se iz Dunava.
Do kraja godine se očekuje da bude izvađen 21 brod nemačke ratne mornarice koja je potopljena tokom Drugog svetskog rata kod luke Prahovo.
Do sada je izvađeno dva broda i preostalo je da se izvadi još 19 brodova, a u drugoj fazi koja predstoji sledeće godine 80 brodova, dok je procena da na dnu Dunava se nalazi negde oko 200 brodova.
Time će se obezbediti pun profil plovnog puta koji je sa propisanih 180 metara sužen na svega 90 metara, što utiče na bezbednu plovidbu toka reke Dunav kroz Srbiju.
Vrednost projekta je 31 milion evra, skoro 32 miliona, od čega je 16 miliona evra donacija Evropske unije.
Specifičnost ovih plovila jeste, jer nacistički brodovi nisu uništeni, već su potopljeni sa svim minskoeksplozivnim sredstvima, sa oružjem, sa svim onim što se nalazilo na njima. Nakon što brodovi budu izvađeni, odlučiće se šta će sa njima biti urađeno i da li će postojati mogućnost da neki od tih brodova budu sačuvani u nekom muzeju.
Prvi nacistički rečni vojni brod koji je pripadao dunavskoj i crnomorskoj floti Krigsmarine izvučen je u utorak iz Dunava, kod Prahova. Za sada na brodovima su pronađena municija i ekspolozivna sredstva, ali ne i dokumenta.
Kako je najavljeno, i luka Prahova će u narednom periodu biti rekonstruisana.
Podsetimo, nacisti su u septembru 1944. godine potopili blizu 200 plovila kako bi zaustavili prodor sovjetske rečne flote u ovu reku. Pojedini istoričari priču o potopljenim brodovima nazivaju „poslednjom neispričanom misterijom Drugog svetskog rata“.
Već 76 godina, minirane olupine brodova nalaze se na rečnom dnu i ometaju plovidbu Dunavom, naročito tokom niskog vodostaja reke.
Šta je operacija Dunavski vilenjak?
Operacija „Dunavski vilenjak“ predstavljala je neuspešan pokušaj oko 200 patrolnih čamaca, sanitetskog broda i barži nemačke crnomorske flote da od Crnog mora dođe do Beograda. Akcija napada na nemačku flotilu koja se sa ljudstvom i ratnim materijalom povlačila bila je i prva zajednička akcija koju su sprovele jedinice Crvene armije i Narodnoslobodilačke vojske Jugoslavije.
Nakon poraza Nemačke vojske na Istočnom frontu, saveznički avioni započeli su napade na nacističke brodove u podmornice u Crnom moru.
Najveći deo flote potopljen je u akvatoriji luka Prahovo i Radujevac u septembru 1944. godine, i to po naređenju admirala Paula Ziba. On je doneo odluku kako bi sprečio napredovanje Crvene armije, da napravi „podvodni zid“ od brodova u dužini od oko pet kilometara. Brodovi su postavljeni jedan na drugi kako bi blokirali prolaz. Postoji priča da je tada potopljen brod bolnica sa nemačkim ranjenicima, ali to do sada nije dokazano.
Podvodna istraživanja potopljene nemačke flotile počela su 2019. godine. U prvi mah su otkrivena 24 plovila, a 2020. godine još 14.
Prvobitno je, osim potopljenih plovila, na dnu Dunava specifičnim istraživanjima otkriveno nekoliko hiljada predmeta koji su detektovani kao metali. Posle dodatnih snimanja i analiza otkriveno je oko 600 potencijalnih neeksplodiranih ubojnih sredstava većih od 25 kilograma.
U periodu od novembra 2020. do februara 2021. izvršeno je snimanje rečnog dna, a nakon toga je od marta do aprila urađena prva kampanja snimanja bočnim sonarom kojim su dobijene stvarne slike na kojima su bili potopljeni nacistički brodovi, na dubinama i većim od 20 metara.
Dodatno su od maja do juna 2021. izvršena i snimanja da bi se otkrila eventualna neeksplodirana ubojna sredstva ispod rečnog nanosa.
Pratite Portal Dnevni Puls na Viberu!
Dnevni Puls/b92