Na današnji dan 1. septembra 1939. godine snage nacističke nemačke izvršile su invaziju na Poljsku, čime je otpočeo Drugi svetski rat.
Napad Vermahta je promenio tok istorije, a svet je upao u globalni rat za koji se zna da je najsmrtonosniji sukob u istoriji čovečanstva.
Nešto posle 4:30 ujutru, nemački Luftvafe je bombardovao most u Tčevu, na severu Poljske.
Otprilike u isto vreme, bombe su pale na Vielun, grad u centralnoj Poljskoj. Nekih 15 minuta kasnije, u 4:45, nemački bojni brod Šlezvig-Holštajn otvorio je vatru na poljski garnizon na poluostrvu Vesterplate.
Ta tri događaja smatraju se prvim činovima koji su obeležili Drugi svetski rat.
Nemačke trupe su imale oko 1,8 miliona vojnika, 11.000 topova, 2.800 tenkova i 2.000 aviona. Poljske snage su bile upola slabije od navedenog broja, sa ukupno oko 950.000 vojnika, 4.800 topova, 700 tenkova i 400 aviona.
Blickrig
Nemačka ofanziva u Poljskoj bila je zasnovana na doktrini zvanoj „Blickrig“ („Munjeviti rat“), koja je podrazumevala saradnju mehanizovane pešadije, tenkovskih grupa i taktičkih bombardera da momentalno probiju protivničku liniju odbrane i opkole njihove snage.
Plan je uključivao totalnu ofanzivu bez ikakve formalne objave rata iz tri pravca: glavni udar sa zapada, napadi sa severa (teritorija istočne Pruske) i sa juga (Slovačka, zavisna od Trećeg rajha) prema Varšavi i uništenje poljskih snaga na zapadnoj obali reke Visle.
Iznenađene i savladane superiornošću nacističke Nemačke u vazduhu i modernoj opremi, poljske snage su uspele da se odupru mnogo duže nego što su Nemci očekivali, ali na kraju nisu bile u stanju da izdrže ofanzivu. Nekoliko žestokih borbi nije moglo da promeni sudbinu zemlje i ubrzo joj je zadat odlučujući udarac.
Udar sa istoka
Sovjetski Savez je 17. septembra 1939. godine, prema prethodnom tajnom sporazumu sa Trećim rajhom, poznatom kao Pakt Molotov-Ribentrop, izvršio invaziju na Poljsku sa istoka.
Opkoljen neprijateljima i ostavljen bez pomoći saveznička Velike Britanije i Francuske, poljske snage su kapitulirale 6. oktobra 1939. i zemlja je na kraju podeljena na nemačku i sovjetsku okupacionu zonu.
Pročitajte još:
- Franko Simatović Frenki pušten na slobodu iz zdravstvenih razloga
- Protesti i litije širom Crne Gore zbog namere Spajića da „kroji“ izbornu volju naroda
- Jelena Nedović okrenula ćurak – Traži podršku za mandatara Spajića?!“
Tokom rata i okupacije Poljska je pretrpela ogromnu štetu, a milioni njenih stanovnika, poljskih Jevreja i drugih manjina, poginuli su u borbama i koncentracionim logorima koje su izgradili i vodili okupatori.
Tragedija koja se ne bi smela ponoviti
Drugi svetski rat je bio najveći oružani sukob u istoriji, koji je obuhvatao tri kontinenta i doneo desetine miliona žrtava.
Kao rezultat toga, poginulo je skoro 6 miliona poljskih građana, uglavnom civila. Među evropskim zemljama, Poljska je pretrpela najveći gubitak života u poređenju sa ukupnom predratnom populacijom.
Borbe na poljskom tlu nastavljene su do kraja rata 1945. godine.
Okupacijom je vlada zemlje u egzilu odbila da potpiše akt o kapitulaciji, a podzemne snage otpora u Poljskoj, kao i njene oružane snage na drugim frontovima, borile su se za slobodu svoje otadžbine.
Pratite Portal Dnevni Puls na Fejsbuku i Viberu!
Dnevni Puls/TVP World