Drevni izgubljeni grad, ruševine stare 3.400 godina, zajedno sa palatom i velikom tvrđavom, otkopane su u Iraku nakon što je ekstremna suša ozbiljno oslabila nivo vode u najvećem rezervoaru u zemlji, objavili su u ponedeljak arheolozi.
Naselje iz bronzanog doba, koje je dugo ležalo ispod reka Tigar, pojavilo se ranije ove godine u brani u Mosulu, a istraživači su se utrkivali da iskopaju drevni grad pre nego što se brana ponovo napuni.
Ovo otkriće je samo najnoviji primer kako uslovi suše donose neočekivana otkrića: prošlog meseca, u Nevadi, pad nivoa vode u jezeru Mid otkrio je par decenija stare skeletne ostatke.
Irački drevni grad, koji se nalazi u regionu Kurdistana na mestu poznatom kao Kemune, dokumentovao je tim nemačkih i kurdskih arheologa.
Naselje je verovatno bilo ključno središte za vreme carstva Mitani, od 1550. do 1350. pre nove ere, rekla je Ivana Puljiz, mlađi profesor bliskoistočne arheologije na Univerzitetu u Frajburgu u Nemačkoj i član istraživačkog tima.
Pošto se grad nalazio direktno na reci Tigar, možda je igrao važnu ulogu u povezivanju centralnog regiona Carstva Mitani, koji se nalazio u današnjoj severoistočnoj Siriji, i istočne periferije carstva – objasnila je Puljiz.
Kule, monumentalna palata i nekoliko drugih velikih građevina su među preživelim ruševinama utvrđene ispostave. Arheolozi su rekli da se smatra da je naselje drevni grad Zahiku, nekada bio užurbani politički centar u regionu.
Istraživači su rekli da su zidovi utvrđenja, koji na nekim mestima visoki i nekoliko metara, iznenađujuće dobro očuvani uprkos tome što su izgrađeni od opeke od blata osušene na suncu.
Prema arheolozima, grad iz bronzanog doba je uništen u zemljotresu koji je pogodio region negde oko 1350. godine pre nove ere.
Prirodna katastrofa je verovatno dovela do toga da gornji delovi zidova zatrpaju većinu preživelih zgrada, održavajući ih u relativno dobrom stanju tokom milenijuma, dodaju oni.
Iskopavanje u Kemuneu takođe je otkrilo pet keramičkih posuda koje su sadržale više od 100 ploča ispisanih klinastim pismom.
Artefakti, za koje su arheolozi rekli da bi mogli biti neki oblik drevne korespondencije, datiraju iz srednjeg asirskog perioda, ubrzo nakon sudbonosnog zemljotresa.
Blizu je čuda da su klinaste ploče napravljene od nepečene gline preživele toliko decenija pod vodom – rekao je Peter Pfalzner, direktor Odeljenja za arheologiju bliskog istoka na Univerzitetu u Tibingenu u Nemačkoj i član istraživačkog tima.
Arheološko nalazište otkriveno je nakon što je nivo vode u brani u Mosulu povučen početkom decembra kako bi se sprečilo isušivanje useva. Region je opterećen malim padavinama i tekućim sušama.
Tokom januara i februara, arheolozi su se utrkivali da mapiraju i iskopaju što je moguće više drevnog grada dok je ostao izložen.
Bili smo pod velikim pritiskom jer nije bilo jasno koliko ćemo imati vremena i kada će voda ponovo porasti – rekao je Puljiz.
Sjajne rezultate dugujemo izuzetno motivisanom i posvećenom timu koji je radio gotovo bez prestanka nekoliko nedelja po svim vremenskim uslovima uključujući sneg, kišu, maglu, grad i oluje.
Puljiz je rekao da naučnici već neko vreme znaju za drevni grad, ali da je lokacija neprekidno pod vodom od kada je brana Mosul izgrađena 1980-ih.
Suša u regionu nakratko je prouzrokovala da se deo naselja ponovo pojavi 2018. godine, što je Puljiz i njenom timu omogućilo da iskopaju delove palate.
Tokom tog terenskog rada rekla je da je počela da sumnja da je struktura deo mnogo većeg grada u Kemuneu.
Tek sredinom decembra 2021. godine nivo vode u akumulaciji Mosul iznenađujuće je opao prvi put u tri godine – rekla je ona.
Moje kolege i ja smo odmah znali da nemamo vremena za gubljenje.
Da bi pomogli u očuvanju drevnog naselja, arheolozi su ruševine prekrili plastičnim premazom i zasuli lokaciju šljunkom, za koji su rekli da će zaštititi zidove od nepečene gline.
Puljiz je dodao da vodostaji u brani od februara postepeno rastu, a grad je sada ponovo potopljen.
Potpuno je nepredvidivo kada će se ponovo pojaviti – rekla je ona.
Jedino je sigurno da ćemo ja i moje kolege ponovo biti tamo kada za to dođe vreme.
Pratite nas na društvenim mrežama Fejsbuk i Telegram