Ako nam je arheologija nešto pokazala, onda je to otrežnjujuća nestalnost naših života.Ljudska naselja dolaze i odlaze. Možda ostajemo u određenim regionima, ali tlo tog regiona se menja, prošlost je često zakopana u ruševinama skrivenim pod našim nogama.
Ali izgleda da je jedno mesto bilo toliko posebno da su ga ljudi koristili, iako sporadično, 50.000 godina. To mesto je Cueva de Ardales, pećina u Malagi u južnoj Španiji, poznata po obimnoj praistorijskoj umetnosti iscrtanoj i ispisanoj na njenim zidovima. Zvanično evidentirano preko 1.000 takvih dela, od kojih su neka poznata i kontroverzno pokazala da su neandertalci ipak bili sposobni da stvaraju umetnost.
Sada su u pećini obavljena prva iskopavanja, koja su naučnicima konačno dala bolju predstavu o tome za šta su drevni neandertalci i savremeni ljudi koristili pećinu i koliko su je vremena koristili.
Tokom 50.000 godina, od vremena kada su neandertalci počeli da koriste pećinu pre 65.000 godina, neandertalci i moderni ljudi koristili su Cueva de Ardales u svrhe izrade umetnosti i sahranjivanja svojih mrtvih, i veoma malo drugog.
Naše istraživanje predstavlja dobro stratifikovanu seriju od više od 50 radiometrijskih datuma u Cueva de Ardales koji potvrđuju drevnost paleolitske umetnosti od pre više od 58.000 godina – objašnjava tim istraživača, predvođen arheologom Hoseom Ramos-Munjozom sa Univerziteta u Kadiz u Španiji.
To takođe potvrđuje da je pećina bila mesto posebnih aktivnosti vezanih za umetnost, jer su brojni fragmenti okera otkriveni u nivoima srednjeg paleolita.
Iskopavanja su se odvijala između 2011. i 2018. godine, fokusirajući se na ulaz u pećinu. Ovo će verovatno biti deo pećine sa najvećim prometom i sadrži najveću koncentraciju nefigurativnih, apstraktnih slika.
Odavde su istraživači iskopali da bi pristupili različitim slojevima, zakopanim tokom vremena, koji sadrže tragove ljudskog prisustva.
Ovi slojevi su otkrili nejednaku istoriju okupacije pećine, počevši od najdonjeg, najranijeg sloja. Ovo je datirano pre više od 58.000 godina korišćenjem radiokarbonskog datiranja, što je u skladu sa prethodno dobijenim datumima za najstarije slike u pećini, apstraktne radove koji se sastoje od tačaka, vrhova prstiju i ruku. Ovo je bila neandertalska okupacija pećine, koja je prestala pre oko 43.000 godina.
Čini se da su savremeni ljudi stigli u region pre oko 35.000 godina, što sugeriše da je pećina bila nekorišćena neko vreme, oko 7.000 godina. Od vremena kada su moderni ljudi stigli, pećina je korišćena sve do početka halkolita, ili bakarnog doba, pred kraj neolita.
Zanimljivo, iako su stigli mnogo kasnije, čini se da su savremeni ljudi koristili pećinu u slične svrhe kao i neandertalci.
Nijedan od pronađenih artefakata iz bilo kog perioda nije bio vezan za kućne poslove, što sugeriše da pećina nije korišćena kao životni prostor.
Umesto toga, tim je pronašao komade okera, koji su se koristili za slikanje, a ponekad i kao ritualni materijal kroz praistoriju, kao i školjke i životinjske zube koji su bili izbušeni, možda da bi se koristili kao nakit.
Pronašli su i ljudske ostatke, što sugeriše da su pećinu koristili savremeni ljudi za sahranjivanje mrtvih tokom ranog neolita.
Tragovi ljudske aktivnosti su prolazni i ukazuju na vrlo specifične aktivnosti vezane za simboličko korišćenje pećine – pišu istraživači u svom radu.
Tokom paleolita pećina je svakako korišćena za izradu stenske umetnosti, o čemu svedoči prisustvo više od 1.000 motiva i prisustvo većeg broja potencijalnih grumena okera u iskopanom kontekstu. Ova nedomaćinska upotreba pećina se nastavlja kasnije u neolitu i halkolitu, kada je pećina korišćena kao groblje.
Čini se da rezultati potvrđuju da je pećina bila veoma simbolički važna tokom dugog perioda praistorije, što je označava kao značajno i vredno arheološko nalazište za proučavanje ljudske istorije u Evropi.
Pratite nas na društvenim mrežama Fejsbuk, Telegram i Tviter